در مهارت روابط بین فردی به موضوعاتی مثل گوش کردن، دوست یابی، همدلی کردن، حل مشکل، احترام گذاشتن و کار گروهی و … می پردازیم. یکی از مهم ترین اجتماعاتی که روابط بین فردی مناسب باید مد نظر قرار گیرد، خانواده است. در بسیاری از مواقع مشکلات مراجعان برای مشاوره خانواده، در واقع مشاوره روابط بین فردی است.
عوامل تاثیر گذار در روابط بین فردی
کار گروهی
از ویژگی های کار گروهی تقویت همکاری، همدلی، همفکر بودن و هماهنگی بیشتر بین اعضای گروه می باشد. این عنوان تقویت روابط بین فردی اعضای گروه را بیش از پیش فراهم می کند.
مهارت های حل مشکل گروهی
مهارتهایی هستند که با صمیمیت و همدلی بودن و تبادل نظر موجب راضی نگه داشتن همه افراد گروه و حل مشکلات و تداوم آنها را نشان می دهد.
احترام گذاشتن
یعنی پذیرفتن و گرامی داشتن بی قید و شرط دیگران. با دیگران بگونه ای رفتار کنیم که احساس کنند برایشان ارزش و احترام قائل هستیم. یکی از نشانه های احترام گذاشتن، رعایت قواعد و مقررات موقعیتی است که در آن قرار می گیریم.
اهمیت دادن
ما باید بتوانیم به احساسات، نیازها و خواسته های فرد مقابل توجه داشته باشیم. زمانی روابط بین فردی تقویت می شود که با توجه به توان و ظرفیت خود، در مقابل عملکرد های دیگران رفتار مناسبی داشته باشیم.
نکاتی مهم برای روابط بین فردی
- سعی کنیم در ارتباط، شروع کننده خوبی باشیم مثل گفتن سلام. احوال پرسی گرم. تاثیر گذاری مثبت اولیه و فشردن دست فرد مقابل.
- در هنگام صحبت کردن. سخنان یکدیگر را قطع نکنیم.
- در روابط بین فردی علاوه بر کلام، از روش های غیر کلامی مانند: (گوش کردن، نگاه کردن، استفاده از ژست ها و چهره ها، ایماء و اشاره و… ) به خوبی استفاده کنیم.
- در هنگام صحبت، از قضاوت در مورد رفتار فرد مقابل، پرهیز کنیم. مانند (اگر این کار را نمیکردی، این طور نمیشد، تقصیر خودت بوده و…) به جای استفاده از این عبارت میتوانیم بگوییم “بهتره مسئله را یک بار دیگر مرور کنیم”.
- هنگام صحبت کردن، مطالب خود را واضح و روشن بیان کنیم و مطمئن شویم که شنونده فرصت سوال کردن یا اظهار نظر کردن را دارد. سعی کنیم خود را جای شنونده قرار دهیم و احساسات او را در نظر بگیریم.
- برای ادامه ی یک ارتباط خوب از تمجید و تحسین مناسب و به جا استفاده کنیم مانند (خوشحالم با شما هم صحبت شدم. خیلی خوب گفتید. آفرین. من هم با شما موافقم. و…)
- از تحقیر، سرزنش و توهین دیگران خودداری کنیم. مانند (تو اصلا نمیفهمی. هنوز بچه هستی. بگو بزرگترت حرف بزنه. و…)
- شنونده ی خوبی باشیم برای دیگران. آن ها را تشویق کنیم تا راجع به خودشان صحبت کنند. مانند (نظر شما چیست؟ شما چه فکر میکنید؟ احساست را بگو. و …)
نکات ضروری در روابط خود با دیگران
- تصمیم بگیریم که چه چیزی از آنان بخواهیم.
- چگونه رفتاری باید با ما داشته باشند.
- مرزهای مطلوب خود را مشخص و به اطلاع آنان برسانیم.
- قبل از آنکه دیگران را مقصر بدانیم، تلاش کنیم تا نقاط قوت و ضعف خود را مورد مشورت قرار دهیم.
- هر چه اطلاعات ذهن ما بیشتر باشد، وسعت دید بیشتری خواهیم داشت.
مهارت های ارتباطی لازم برای ایجاد روابط بین فردی
مهارتهای گوش دادن
به این دلیل مهارتهای گوش دادن را در ابتدا اشاره کرده ایم که مهم ترین مورد از بین مهارتهای روابط بین فردی محسوب می شود. این مهارتها ما را در فهم واقعی گفته های دیگران توانمند می سازد. با درست به کار بردن مهارتهای گوش دادن، طرف مقابل احساس می کند که مشکلات و احساساتش به درستی درک شده اند.
مهارتهای ابراز وجود
ابراز وجود شامل تمام رفتارهایی می شود که می توانیم نیازها و ویژگی های شخصیتی خود را به وسیله ی آنها بیان کرده و نشان دهیم. این مهارتها که شامل رفتارهای کلامی و غیر کلامی است باعث حفظ احترام ما در رسیدن به خواسته هایی که داریم می شوند. تفاوت این رفتارها با سایر روش هایی که ما را به خواسته هایمان می رسانند این است که هیچ گونه فریبکاری، تقلب، سوء استفاده، زورگویی و کنترل دیگران در آنها وجود ندارد.
مهارتهای حل اختلاف و تعارض
برخی از روانشناسان مهم ترین مهارت در روابط بین فردی را توانایی حل تعارض می دانند. آنها معتقدند که به دلیل تفاوتهای اجتناب ناپذیری که حتی بین شبیه ترین و صمیمی ترین افراد نیز وجود دارد، تعارض در رابطه امری ناگریز و متداول است. بنابراین از بین تمام مهارتهایی که میتواند باعث بهبود روابط شود، مهارتهای حل تعارض را مهم ترین آن ها می دانند.
این مهارتها این امکان را به ما می دهند که با هیجاناتی که باعث ایجاد تعارض می شود به خوبی مواجه شویم. در واقع مهارت های حل تعارض توانایی هایی هستند که به هنگام ایجاد اختلافات در روابط بین فردی، ما را به سمت روابط صمیمی تر و دوستانه تری سوق می دهند. توانایی حل تعارض، راه حل مشکلات روابط بین فردی و تداوم روش های منجر به ایجاد روابط مناسب و سازنده را به ما نشان می دهد.
تکنیک هایی برای بهبود روابط بین فردی
برقراری روابط بین فردی موثر یکی از مهم ترین مهارت های افراد در محیط های اجتماعی محسوب می شود. بدون داشتن این مهارت شما نمی توانید در زندگی شغلی یا شخصی خود موفقیت های چشمگیری به دست آورید، به همین منظور شما می توانید با استفاده از این تکنیک ها در زمینه ارتباطی پیشرفت هایی را بدست آورید.
مراقب تن صدای خود باشید
گاهی اوقات لازم است برای رساندن منظور خود و یا دفاع از ایده و باورهایتان قاطعانه صحبت کنید، ولی در زمان قاطعانه صحبت کردن به هیچ وجه نباید حالت های تهاجهی و خشونت بار به همراه داشته باشید. همیشه در هر ارتباطی بین دو نفر یک خط مرزی وجود دارد، سعی کنید هیچ گاه از آن مرز عبور نکنید. لحن خصمانه و خشونت بار به هیچ وجه لحن موثری برای برقراری ارتباط نیست. برای روابط بین فردی موفق، باید بتوانید با لحنی مطمئن، قاطع، آرام و تن صدای پایین صحبت کنید.
خوب گوش کنید
برای اینکه روابط بین فردی مناسبی داشته باشید تماس چشمی با مخاطبتان را جدی بگیرید. تماس چشمی بسیار مهم است. رفتار مودبانه حکم می کند که تماس چشمی را قطع نکنید. در زمان صحبت با مخاطبین اگر به جای نگاه کردن به چشمان آنها مدام به در و دیوار و این طرف و آن طرف نگاه کنید نهایت بی احترامی را به فرد مخاطب نشان خواهید داد. سعی کنید روشنفکرانه رفتار کنید. یادگیری اینکه چگونه به دیدگاه های متفاوت احترام بگذارید یک ابزار مهم ارتباطی برایتان به شمار می آید.
نظر طرف مقابل را جویا شوید
در حین گفتگو دائماً برای درک متقابل در تلاش باشید و نظر طرف مقابل را جویا شوید. ما اغلب گمان می کنیم با مخاطب به تفاهم رسیده ایم، ولی برای اینکه بدانیم واقعاً مخاطب با ما هم نظر است یا خیر، باید نظر او را جویا شویم. در این صورت مخاطب توجه بیشتری به بحث نشان می دهد و مدام با ما در تعامل خواهد بود. این در واقع به معنی یکی از راه های بهبود روابط بینفردی هست.
برای دسترسی به فهرست مراکز مشاوره و متخصصین روانشناسی روی لینک های زیر کلیک نمایید:
مرکز مشاوره
مرکز مشاوره شمال تهران
مرکز مشاوره جنوب تهران
مرکز مشاوره غرب تهران
مرکز مشاوره شرق تهران
روانپزشک خوب در تهران
افزودن دیدگاه جدید